Στον κόσμο της ψυχικής υγείας, όπου συναντώ καθημερινά ανθρώπους που παλεύουν με τα όριά τους, μία φράση επαναλαμβάνεται σαν mantra: «Θέλω σεβασμό από τους άλλους».
Και όμως, η ερώτηση που πρέπει να ακολουθεί είναι πάντα η ίδια: «Εσύ, πόσο σέβεσαι τον εαυτό σου;»
Η αυτοεκτίμηση δεν είναι πολυτέλεια – είναι θεμέλιο. Χωρίς αυτήν, καμία εξωτερική αναγνώριση δεν μπορεί να σταθεί σταθερά.
Η Αυτοεκτίμηση ως Θεμέλιο Σχέσεων
Φανταστείτε το εξής: Ένα σπίτι χτισμένο σε ασταθή θεμέλια. Όσο εντυπωσιακό κι αν είναι εξωτερικά, μία μικρή καταιγίδα αρκεί για να το γκρεμίσει. Το ίδιο ισχύει και για τις ανθρώπινες σχέσεις. Όταν δεν σέβεστε τον εαυτό σας – όταν δέχεστε συμπεριφορές που σας υποτιμούν, όταν αγνοείτε τα όριά σας ή όταν θυσιάζετε τις ανάγκες σας για να ευχαριστήσετε τους άλλους – στέλνετε ένα σαφές μήνυμα στον κόσμο: «Είμαι διαθέσιμος για κακομεταχείριση».
Στην κλινική μου πρακτική, βλέπω συχνά ασθενείς που παραπονιούνται για τοξικούς συντρόφους, αδιάφορους φίλους ή αυταρχικούς προϊσταμένους. Και όταν εμβαθύνουμε, ανακαλύπτουμε ότι οι ίδιοι έχουν μάθει να ανέχονται παρόμοιες συμπεριφορές από παιδιά. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου τα συναισθήματά του αγνοούνται, μαθαίνει ασυνείδητα ότι δεν αξίζει σεβασμό. Αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται στην ενήλικη ζωή, σαν ένας φαύλος κύκλος.
Πώς η Έλλειψη Αυτοσεβασμού Προσελκύει Κακοποίηση
Οι άνθρωποι ανταποκρίνονται σε αυτό που εκπέμπουμε. Αν δεν θέτετε όρια, οι άλλοι θα τα παραβιάζουν. Αν δεν λέτε «όχι» όταν πονάτε, θα συνεχίσουν να σας πιέζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι θύματα κακοποίησης – συναισθηματικής, λεκτικής ή σωματικής – συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Δεν προσελκύουν απαραίτητα «κακούς» ανθρώπους, αλλά επιτρέπουν σε αυτούς να μείνουν στη ζωή τους.
Βήματα για να Χτίσετε Αυτοσεβασμό
🟪Ο σεβασμός προς τον εαυτό δεν είναι θεωρία – είναι καθημερινή πρακτική.
🟩Ξεκινήστε με μικρά, σταθερά βήματα:
🟦Θέστε Όρια: Μάθετε να λέτε «όχι» χωρίς ενοχές. Ένα απλό «Δεν είμαι διαθέσιμος τώρα» μπορεί να αλλάξει τα πάντα.
🟪Αναγνωρίστε τις Ανάγκες Σας: Κάντε μία λίστα: Τι χρειάζεστε για να νιώθετε καλά; Ύπνος, χρόνος μόνοι, υγιεινή διατροφή; Ικανοποιήστε τα πρώτα εσείς.
🟩Να Περιβάλλεστε με Υποστηρικτικούς Ανθρώπους: Απομακρυνθείτε από όσους σας υποτιμούν. Ο σεβασμός είναι μεταδοτικός – όταν τον δίνετε στον εαυτό σας, προσελκύετε ανθρώπους που κάνουν το ίδιο.
🟦Εξασκηθείτε στην Αυτοσυμπόνια: Μιλήστε στον εαυτό σας όπως θα μιλούσατε σε έναν καλό φίλο. «Είσαι αρκετός» δεν είναι κλισέ – είναι θεραπεία.
🟪Ζητήστε Βοήθεια: Η ψυχοθεραπεία δεν είναι για «αδύναμους». Είναι εργαλείο για να σπάσετε παλιά μοτίβα και να χτίσετε νέα.
Ο Σεβασμός Ξεκινά από Μέσα
Στο τέλος της ημέρας, οι άλλοι θα σας σέβονται όσο σέβεστε εσείς τον εαυτό σας.
Δεν είναι εγωισμός – είναι υγεία.
Όταν βάλετε τον εαυτό σας πρώτο, δεν γίνεστε αλαζόνες. Γίνεστε φάροι. Και τότε, οι σχέσεις σας αλλάζουν: Γίνονται ισότιμες, υγιείς, αληθινές.
Αν νιώθετε ότι παλεύετε με την αυτοεκτίμησή σας, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας – και κατ' επέκταση, στους άλλους.
Δρ. Λουίζα Βερεσιέ
Veresies Medical Center